नमस्कार मंडळी, मागील काही दिवसापासून सोयाबीनचे भाव एका ठराविक किमतीच्या आतच राहिल्याने बऱ्याच शेतकऱ्यांची अडचण निर्माण झालेली आहे. सोयाबीनचे भाव येणाऱ्या काळात वाढतील का? हा प्रश्न सर्वांच्या मनात निर्माण झाला आहे. तर उन्हाळी सोयाबीन विषयी सर्व माहिती आज आपण बघणार आहोत. चला तर मग जाणून घेऊया सोयाबीन पिकाविषयी सर्व काही.
सोयाबीन माल भाव महाराष्ट्र आजचा दर (3 ऑक्टोबर 2024)
| कृषी उत्पन्न बाजार समिती | सोयाबीन (रु. प्रति क्विंटल) |
| लासलगाव | 4571 |
| कोल्हापूर | 4450 |
| नागपूर | 4325 |
| अमरावती | 4300 |
| औरंगाबाद | 4250 |
| सरासरी भाव | 4400 |
- या भावांमध्ये बदल होऊ शकतो.
- भाव बाजारात मागणी आणि पुरवठ्यानुसार बदलतात.
- शेतकऱ्यांनी विक्री करण्यापूर्वी भावाची खात्री करून घ्यावी.
- सोयाबीनला चांगला भाव मिळत असल्याने शेतकऱ्यांमध्ये समाधान आहे. मात्र, उत्पादन खर्च वाढत असल्याने शेतकऱ्यांना अजूनही फायदा होत नाही.
सोयाबीन भाव वाढू शकतो का ?
आंतरराष्ट्रीय बाजारात सोयाबीनचे भाव वाढत आहेत. अमेरिकेत सोयाबीनचे उत्पादन घटण्याची शक्यता आहे. यामुळे आंतरराष्ट्रीय बाजारात सोयाबीनचा तुटवडा निर्माण होऊ शकतो. त्यामुळे सोयाबीनचे भाव वाढू शकतात.भारतात सोयाबीनचे उत्पादन चांगले आहे. तथापि, आंतरराष्ट्रीय बाजारातील मागणी वाढल्यास, सोयाबीनचे भाव वाढू शकतात.
भारतात सोयाबीनचा वापर मोठ्या प्रमाणात होतो. सोयाबीनपासून तेल, प्रोटीन, खत इत्यादी पदार्थ तयार केले जातात. यामुळे सोयाबीनची मागणी कायम राहते. त्यामुळे सोयाबीनचे भाव वाढू शकतात.या कारणांमुळे, येत्या काही महिन्यांत सोयाबीनचे भाव वाढण्याची शक्यता आहे. मात्र, सोयाबीनचे उत्पादन, आंतरराष्ट्रीय बाजारातील मागणी आणि इतर घटकांवर सोयाबीनचे भाव अवलंबून असतात. त्यामुळे सोयाबीनचे भाव कसे राहतील हे सांगणे कठीण आहे.
उन्हाळी सोयाबीन लागवड
सोयाबीन हे भारतातील एक महत्त्वाचे तेलबिया पीक आहे. हे पीक समशीतोष्ण हवामानात चांगले येते. उन्हाळी हंगामात सोयाबीनची लागवड करण्यासाठी डिसेंबर ते जानेवारी या कालावधीत पेरणी करावी.
जमीन
सोयाबीन पिकासाठी मध्यम ते भारी प्रतीची, उत्तम निचरा होणारी जमीन आवश्यक आहे. अत्यंत हलक्या जमिनीत अपेक्षित उत्पादन येत नाही.
हवामान
सोयाबीन पिकासाठी 22 ते 30 अंश सेल्सिअस तापमान अनुकूल असते. मात्र कमाल तापमान 35 अंश सेल्सिअसपेक्षा जास्त झाल्यास फुले व शेंगा गळतात. शेंगाची योग्य वाढ होत नाही. दाण्याचा आकार कमी होतो.
वाण
उन्हाळी सोयाबीनसाठी खालील वाण उपयुक्त आहेत:
- सुवर्ण सोया (एएमएस-एमबी ५-१८)
- पीडीकेव्ही अंबा (एएमएस १००-३९)
- एमएयूएस-१५८
- एमएयूएस-६१२
- केडीएस-७२६
- केडीएस-७५३
- जेएस ३३५
- जेएस ९३-०५
- जेएस २०-२९
- जेएस २०-६९
- जेएस २०-११६
बीजप्रक्रिया
बीजप्रक्रिया करण्यासाठी ३ ग्रॅम कार्बेन्डाझिम (बाविस्टीन) किंवा १० मिली ट्रायकोडर्मा व्हिरीडी / किलो बियाण्यास हलक्या हाताने चोळून बीजप्रक्रिया करावी.
पेरणी
उन्हाळी सोयाबीनची पेरणी सरी-वरंबे पद्धतीने करावी. सरींची अंतर ४५ सें.मी. आणि वरंबे ३० सें.मी. अंतरावर ठेवावे. बियाण्याची पेरणी ५ सें.मी. खोलवर करावी.
खत व्यवस्थापन
प्रति हेक्टरी ५० किलो नत्र, ५० किलो स्फुरद आणि ५० किलो पालाश द्यावे. नत्राचे दोन समान हप्त्यांत द्यावे. पहिले हप्ते पेरणीनंतर १५-२० दिवसांनी आणि दुसरे हप्ते फुलोऱ्याच्या अवस्थेत द्यावे. स्फुरद आणि पालाश हे दोन्ही खत पेरणीपूर्वी जमिनीत मिसळावे.
पाणी व्यवस्थापन
सोयाबीन पिकाला लावणीनंतर २-३ दिवसांनी एक पाणी द्यावे. त्यानंतर पिकाला पाण्याची आवश्यकता असल्यास ३-४ आठवड्याने पाणी द्यावे
रोग व किडींचे नियंत्रण
सोयाबीन पिकावर प्रामुख्याने बुरशीजन्य रोग, किडी आणि तण यांचा प्रादुर्भाव होतो. रोग व किडींच्या प्रादुर्भावासाठी योग्य वेळी योग्य उपाययोजना करावी.
काढणी
सोयाबीन पीक साधारणपणे ८५-९० दिवसात तयार होते. शेंगा तपकिरी रंगाच्या झाल्या की काढणी करावी. काढणीनंतर शेंगा सोलून दाणे वेगळे करावेत.
उत्पादन
उन्हाळी सोयाबीनचे उत्पादन प्रति हेक्टरी २०-२५ क्विंटल मिळू शकते.
- सोयाबीन पिकाच्या मुळांवर असलेल्या नोड्यूलमध्ये नत्र स्थिरीकरण होते. त्यामुळे सोयाबीन पिकाला रासायनिक नत्र खत कमी द्यावे.
- सोयाबीन पिकाचा खतयुक्त शेण किंवा कंपोस्ट खताने चांगला वापर करावा.
- सोयाबीन पिकावर हवेच्या प्रवाहाचा चांगला प्रवाह असावा. त्यामुळे रोग व किडींचा प्रादुर्भाव कमी होतो.